Türkiye’nin en eski ilçelerinden Pülümür’de seçmen sayısı 1130. Köy görünümüne sahip ilçede, nüfus yıllar içinde eriyerek 2 bine dayanmış. 30 yıl önce 360 köyü olan ilçede şu an çoğu birkaç kişinin yaşadığı 50 civarında köy var. İlçede evlerde içme suyu yok, kanalizasyon nehre akıyor, kadınlar sosyal hayatın tamamen dışında. Bal üretimiyle ünlü Pülümür’de arıcılık meraların pervasız kullanımı nedeniyle durma noktasında. Genç nüfusun çok az olduğu ilçede, hiçbir üretim ve istihdam alanı bulunmuyor. Pülümür’de 2013’ün son aylarında kurulan BDP’nin eşbaşkan adayları ise aşiretçiliğin egemen olduğu ilçede, ‘halkla birlikte yönetim’ vaadiyle umut yaratmış durumda.
Pülümür Belediyesi 1910’da kurulmuş, 104 yıllık bir geçmişe sahip. Bu 104 yılın 33 yılında atanmış belediye başkanları, geri kalan 71 yılda çoğunlukla sosyal demokrat gelenekten gelen partiler tarafından yönetilmiş. Ancak tabir-i caizse herkes Mersin’e giderken, Pülümür bu 100 yılda tersine gitmiş. Neler mi olmuş: 1958’lerde 16 bin seçmeni olan ilçenin şu anda 1130 seçmeni var. İlçenin nüfusu her yıl eriyor, tespit edilen son nüfus 2 bin civarında. 30 yıl önce 360 köye sahip olan ilçede şu anda 50’yi aşkın köy kalmış. Bu köylerin önemli bir kısmındaysa, 2 ya da 3 kişi yaşıyor. İlçe olarak yaşı Cumhuriyet’ten daha büyük olduğu halde, büyük bir köy görünümüne sahip olan Pülümür’de hiçbir yatırım yok. İlçenin genç nüfusu kurtuluşu kaçıp gitmekte buluyor. İlçenin merkezinde kadın izine rastlamak neredeyse imkansız, çünkü kadınların sosyalleşebilecekleri hiçbir alan yok. Pülümür halkı BDP’nin ilçeye geç kaldığı inancında. Ama buna rağmen BDP yönetiminde ilçenin kaderinin değişeceğine inanıyor. Konuştuğumuz bir Pülümürlü kadın “Tunceli vilayet olmadan önce burası ilçeydi. Ama o günden bugüne gelen vurdu, giden vurdu. Rantçılar her şeyi sömürdü. Devlet buraya hiçbir şey vermedi, sadece zarar verdi” diye konuşuyor. Pülümür’ün bu kadar geri kalmasının en önemli nedeninin ise aşiretçilik olduğu anlatılıyor. Belediye yönetiminin bir tür saltanat gibi babadan oğula geçtiği ilçede, yatırım namına hiçbir şey yok.
BDP: KAZANMIŞ DURUMDAYIZ
Pülümür’de BDP ilçe teşkilatı 2013’ün Ekim ayında kurulmuş. İlçe başkanı Pülümür’ün hali pür melalini şöyle anlatıyor: “Sistem 103 yıldır burada karargah kurdu. Fiziksel olarak, ekolojik olarak baktığımızda ilçenin bir köy görünümünde olduğu açıktır. Hem ekonomik hem siyasi hem kültürel olarak 100 yıl içinde ilerleme bir yana gerileme kaydeden tek yerdir herhalde Pülümür. Artık daha fazla gerileyemeyiz. Demokratik siyasetin kendisini burada artık var edeceğini ve bundan sonra Pülümür’ü yönetmeye adaydır. Ve bu seçimi de kazanacağız demiyorum, kazanmış durumdayız diyorum. Hem halkımız sahipleniyor hem de aday profilimiz ve planlamamız iyi.”
BİNLERCE SORUN VAR
Devrimci Güçbirliği adayı olan Rıza Dalkılıç, ilçeye umut getirmiş durumda. Pülümür halkı ile beraber Pülümür’ün sorunlarını çözeceklerini söyleyen Dalkılıç, Pülümür’ü tarihine yakışır bir kente dönüştüreceklerini söylüyor. Çalışmaları bugüne kadar birebir sürdürdüklerini söyleyen Dalkılıç, Pülümür’ün 100 yıllık belediyecilik geçmişinde hizmet, üretim ve gelişme anlamında hiçbir şeyle karşılaşmadığını “Bundan daha gerisi yok” diye özetliyor ve sözlerini şöyle sürdürüyor: “Pülümür bir köy haline gelmiş durumda. İnsanlar içme suyunu dahi evindeki musluktan içemiyor. Kanalizasyon dereye akıyor, konut sorunu var, üniversite öğrencileri barınma sorunu yaşıyor. Pülümür’deki fakülte bu gidişle kapanacak. Öte yandan üretime dönük hiçbir faaliyet olmadığı için hayvancılık bitme noktasında. Arıcılık yapan var, ama sorunları çok fazla. Pülümür balı çok kaliteli bir baldı ama ilçeye dışarıdan bal getiriliyor şimdi. Meraların arıcılara tahsis edilmesinde sorunlar yaşanıyor. Kapasitesinin çok üstünde hayvan meraya sokuluyor, böyle olunca da oradaki bitki örtüsü yok oluyor, o da arıcılığı olumsuz etkiliyor. Kararlar alınırken o alanın sahipleriyle konuşulmuyor. En üstten belediye, mülki amirler, bürokrat kesim bir araya gelip karar alıp, uyguluyor. Bütün üretici kesim, toplumun bütün kesimlerinin şikayeti bu. ‘Sorunun sahibi biziz, kararlardan, uygulamalardan haberimiz yok’ diyorlar. Mesela bal festivali yapılıyor, bal üreticilerinin haberi yok. 8 Mart’ta bile kadınlar yoktu; planlamayı erkekler yaptı, programı erkekler uyguladı, konuşmayı erkekler yaptı, kadınlara ise meyve suyu ile kuru pasta ikram edildi.”
Rıza Dalkılıç “Galiba Türkiye’de görevi en ağır belediye başkanlarından biri olacaksınız, bundan çekinmiyor musunuz?” şeklindeki sorumuzu ise şöyle yanıtlıyor: “Evet işimiz çok zor. Ama bunlar doğru bir planlamayla ve anlayışla aşılabilecek sorunlar. Geride bıraktığımız yıllarda belediyenin elinde hiçbir gelir getirici işletme kalmamış, hepsi elden çıkarılmış. Tuzlalar, petrol istasyonu, parke taşı atölyesi, ekmek fırını hepsi. O yüzden belediyeye gelen adamın işi çok rahat. Gelen parayla personel maaşını ödemiş, hiçbir faaliyet yürütmediği için de belediyeyi kolayca idare etmiş. Bizdeki demokrasi anlayışıyla onlarınki birbirine tamamen zıt. Bizim demokrasi anlayışımızda bütün süreçlerde halk var.”
CHP RÜŞVET DAĞITACAK DUYUMU
BDP ilçe örgütünün kısa bir süre önce kurulduğunu ve çalışmalara çok hızlı bir şekilde başladıklarını söyleyen Dalkılıç şu bilgileri veriyor: “Evlerde, mahallelerde yaptığımız toplantılarda nasıl bir yerel yönetim, nasıl bir demokrasi anlayışımız olduğunu anlatıyoruz. Mesela diyoruz ki; mahallenizdeki sorunlar için hepinizi çağıracağız, tartışacağız, sorunları tespit edeceğiz, sizinle birlikte sıralamayı yapacağız ve öncelik listesini birlikte düzenleyeceğiz ve birlikte çözeceğiz. Bütün projeleri, ihaleleleri şeffaf olarak yürüteceğiz. Gizli saklı hiçbir işimiz yok. Hiçbir kişiye, gruba, zümreye çıkar sağlamayacağız.” Türkiye’nin pek çok yerinde AKP’nin dağıttığı makarna, beyaz eşya, kömür rüşvetini Pülümür’de CHP’nin yaptığını anlatan Rıza Dalkılıç; “İsmini bildiğimiz bazı kişilerin son birkaç günde seçmenlere para dağıtacağına dair kesin duyumlarımız var. Biz buna karşılık seçmene, bu kirliliğe alet olmayın diyoruz. Biz de rüşveti tespit ettiğimiz ölçüde teşhir edeceğiz” diye konuşuyor. Seçim çalışmalarında Alevi-Kızılbaş inancına göre rakipleri karalamayan, iftira atmayan bir üslupla çalıştıklarını söyleyen Dalkılıç şunları söylüyor: “Rakiplerimizin bize yönelik karalama kampanyalarını da, halk nezdinde Kızılbaş inancını anlatarak teşhir ediyoruz. Kızılbaş Alevi geleneğinde kimseye karalama olmaz, kimseye iftira atılmaz, özünüz-sözünüz bir olmalı, 71 millete aynı gözle bakıyoruz, dili-dini-ırkı ne olursa olsun hiçbir toplumsal kesime önyargılı bakmıyoruz.
PÜLÜMÜR’DE NELER YAPILACAK?
Yaşanabilir bir çevre ve modern şehircilik için; alanında uzman olan kişilerin desteğini alarak, gerekli planlama projeleri hazırlanacak ve halkın onayına sunulduktan sonra uygulanacak.
Doğayı ve akarsuları kirleten faktörlerin önüne geçmek için gerekli tedbirler alınacak. Bu amaçla öncelikle kanalizasyon arıtma tesisi projesi hayata geçirilecek.
Bölgenin doğal güzelliklerini yok eden, doğal yaşam alanlarını daraltan ve doğal yaşamı tehdit eden, aynı zamanda bölgeyi insansızlaştırmayı hedefleyen HES ve benzeri tüm girişimlere karşı mücadele yürütülecek.
Pülümür’ün sağlıklı bir içme suyuna kavuşması amacıyla gerekli etüt çalışmaları yapılacak. İçme suyu sorununa uzun vadeli çözüm getirecek proje hazırlanacak ve uygulamaya konacak.
Her mahalleye içinde dinlenme, oyun ve çeşitli spor aktivitelerinin yapılacağı, engelli ve yaşlıların da kullanacağı spor aletlerinin yerleştirileceği parklar kurulacak.
Pülümür’ün tamamında parklar, ağaçlandırma çalışmaları, yeşil alanlar yaratılacak.
Parke taşı üretiminin geliştirilmesi amacıyla çalışmalar yapılacak.
İlçenin sosyal konut ihtiyacını karşılamak amacıyla gerekli altyapı hazırlıkları yapılacak.
İlçede bulunan Gelin Odaları, Hanım Köprüsü, Koçbaşı Mezarları gibi tarihi değerler tespit edilecek, kayıt altına alınacak, turizme kazandırılacak.
Ulaştırma Bakanlığı ve Karayolları’yla iletişime geçilerek ilçenin anayol güzergahı iki yönlü olarak düzenlenecek.
Gençlerin spor ve kültürel faaliyetleri için bir gençlik kültür merkezi kurulacak.